Skrywer: Jana Terblanche, onderwysspesialis, Skoleondersteuningsentrum (SOS)
Wanneer ek aan Afrikaans, my moedertaal, dink, dink ek vér terug, en die eerste waarneming van hoe mooi beskrywend ons taal is, was ’n opmerking van my niggietjie (destyds 4 jaar oud) wat gesê het: “my koppie is morsvol” – só raakvat-mooi gesê! Dít en soveel ander mooi woorde van mense of uit boeke het kom nesskop in my hart en ván hulle maak kort-kort weer hulle verskyning.
Kringe in ’n bos van Dalene Mathhee, is een van my gunstelingboeke (én liefdesverhale) van alle tye – ek het dit seker ten minste agt maal deurgelees saam met my graad 11’s toe ek nog skoolgehou het! Tog word ek nooit moeg daarvoor nie en is daar woorde en sinsnedes in die boek wat my altyd sal bybly, bv.:
“Ek weet nie wat om te sê nie, Kate, ek weet net dat ek ’n halwe mens sonder jou is.” – Saul Barnard
“’n Mens kan nie die res van jou lewe oor ou drome treur nie, jy sal op ’n dag sit en agterkom jy het nie tussenin nuwer drome gedroom nie, nie werklik geleef nie.”
“Sy lyk soos ’n engel moet lyk, haar hare soos heuning as die son daarop skyn.” – Saul oor Kate toe hy haar die eerste keer ontmoet het.
En dan dink ek terug aan soveel gedigte wat die liefde besing (daar is te veel om hier te noem), soos bv.:
“Allerliefste, ek stuur vir jou ’n rooiborsduif
Want niemand sal ’n boodskap wat rooi is skiet nie. “
uit: Allerliefste, ek stuur vir jou ’n rooiborsduif van Breyten Breytenbach
En
“jou brief is wonderlik, nog groter en ligter
as die gedagte aan ’n blom wanneer die droom
tuingrond is, jou brief gaan oop iets ontvou
en van buite kom daar lug kom daar woorde
kom ruimte,“
uit: Die drie-en-twintigste gedig van Breyten Breytenbach
En ook…
“Die berggans het ’n veer laat val
Van die hoogste krans by Woeperdal
My hart staan tuit al meer en meer
Ek stuur vir jou die berggansveer
Mits dese wil ek vir jou sê
Hoe diep my liefde vir jou lê.”
Boerneef
Soveel soos wat woorde kan opbou, kan dit ongelukkig ook afbreek, en daarom is dit belangrik om dié wat seermaak en krenk, doelbewus uit jou gedagtes te weer met dít wat mooi en lieflik en loflik is. Woorde is duur en het groot betekenis. Hier dink ek aan ’n boek wat onlangs onder my aandag gekom het, en hoewel dit op die oog af na ’n kinderboek lyk, besit dit in werklikheid baie diepte: Die land van die groot woordfabriek – oorspronklik geskryf deur Agnes De Lestrade en Valeria Docampo en vertaal deur Nicol Stassen.
In hierdie vreemde land moet jy woorde koop en hulle insluk om hulle te kan uitspreek. Klein Daniel het woorde nodig om sy hart vir die pragtige Hanli oop te maak. Maar hoe moet hy dit doen? Want om alles vir Hanli te sê wat hy graag vir haar wil sê, sal ’n fortuin kos … lees gerus!
In Februarie vier ek my moedertaal en liefde op ‘n eenvoudige, hartlike manier. Ek deel stories van liefde in die taal waarin my hart en tong tuis is. In die maand van liefde, omhels ek die skoonheid van eenvoudige woorde en die diepte van ware gevoelens in my geliefde moedertaal.
Jou moedertaal is jou hartstaal, koester dit – oordink die woorde wat jy spreek én die impak daarvan, want waarvan die hart vol is, loop die mond van oor.
Hierdie blog het oorspronklik op die Skoleondersteuningsentrum se webtuiste verskyn. Klik hier vir meer.
