Skrywer: Alita Steenkamp
Foto: Netwerk24
In ʼn profielonderhoud wat op 17 Mei op Netwerk24 gepubliseer is, beskryf Murray La Vita vir Jana Luther as: “een van die mees ervare en veelsydige taalpraktisyns in Afrikaans. Sy is ʼn leksikograaf wat sedert 2019 as ʼn mederedakteur aan die Woordeboek van die Afrikaanse Taal (die WAT) verbonde is en dien van 2013 op die Taalkommissie van die SA Akademie vir Wetenskap en Kuns. Sy werk ook af en toe as fiksieredakteur en herskrywer vir verskillende uitgewers en was vir ʼn hele aantal jare nasienredakteur in Die Burger se nagkantoor.”
Jana vertel aan Murray dat mense soms dink dat woordeboekwerk dalk eentonig mag wees, maar dit is glad nie. Sy het al aan verskillende soorte woordeboeke gewerk: tweetalig, meertalig en skoolwoordeboeke. Haar gunsteling bly egter verklarende woordeboeke, soos die WAT waarvan sy tans die mederedakteur is.
Sy is vanjaar al vir die dertigste jaar besig met woordeboekmaak.
Vir Jana is dit heerlik om aanlyn te werk en voortdurend bewus te wees van die manier waarop kennis danksy die wêreldwye web ontplof. Sy beskou dit as haar beskeie deel om die woordeskat van Afrikaans, in sy heel wydste omvang, woord vir woord op te teken. Die groot probleem is dat beide die praat- en skryftaal die woordeboek al hoe verder vooruitgaan. Tans word daar aan die letter V by die WAT gewerk, en soos Jana dit stel, spoed hierdie werk vooruit na die letter Z. Tog kan ʼn woordeboek soos die WAT nie naastenby byhou by nuwe woorde in Afrikaans nie. Mense wil dikwels weet wat die Afrikaans vir woorde soos woke, vape, gaslighting, en influencer is.
Die feit dat die Afrikaanse woordeboeke nie naastenby kan tred hou met die vinnige vooruitgang van die taal nie, het haar geïnspireer om haar eie aanlyn woordeboek te vestig: Die Woordeboek van Afrikaans vandag. Wanneer sy ʼn nuwe woord vir ʼn nuwe ding of ʼn nuwe begrip sien, gee sy ʼn kort beskrywing en neem dit dan in hierdie aanlyn woordeboek op. Jana sê daar is dit intyds, direk en maklik vindbaar. Aan die einde van elke maand stuur sy dan ʼn lys vir Pharos wat dit dan in PharosAanlyn bywerk.
Soms wanneer ʼn nuutgeskepte Engelse woord die nuus haal, sal sy kyk of daar al ʼn vertaling daarvoor is. Indien wel, sal sy dit ook in haar Woordeboek van Afrikaans vandag opneem waar dit weer na die PharosAanlyn sal gaan. Die Woordeboek van Afrikaans vandag is Jana se eie skepping en is by geen instansie betrokke nie. Sy doen al die werk hieraan vrywillig en beskryf dit as haar naweektuin waaraan sy graag werk. Wanneer sy op die punt kom waar sy moet aftree by die Woordeboek van die Afrikaanse Taal, sal sy graag met hierdie projek wil voortgaan. So kan sy enduit met Afrikaans besig bly, want haar werk met Afrikaans maak haar diep gelukkig.
Lees die volledige artikel hier.
